1 قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ الْقُمِّيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عِمْرَانَ الْعِجْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَلَاءِ الْخَفَّافُ قَالَ حَدَّثَنَا عَطِيَّةُ الْعَوْفِيُّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا قُلْتُ وَ لَا قَالَ الْقَائِلُونَ قَبْلِي مِثْلَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
1. از ابو سعيد خُدرى نقل شده است كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند: نه من و نه كسى قبل از من، سخنى مانند (لا اله الا الله) نگفته است. (اين نشان مى‏دهد كه تا اعتقاد به توحيد و يگانگى خداوند نباشد، چيزى معنا نخواهد داشت.)
2 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ النَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص خَيْرُ الْعِبَادَةِ قَوْلُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
2. امام جعفر صادق (عليه السلام) از پدر بزرگوارش و ايشان نيز از پدرانشان نقل كرده‏اند كه رسول خدا فرموده‏اند: بهترين عبادت، گفتن لا اله الا الله است (زيرا شالوه تمام اعمال مى‏باشد.)
4 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْأَسَدِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ النَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ النَّوْفَلِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ضَمِنَ لِلْمُؤْمِنِ ضَمَاناً قَالَ قُلْتُ وَ مَا هُوَ قَالَ ضَمِنَ لَهُ إِنْ هُوَ أَقَرَّ لَهُ بِالرُّبُوبِيَّةِ وَ لِمُحَمَّدٍ ص بِالنُّبُوَّةِ وَ لِعَلِيٍّ ع بِالْإِمَامَةِ وَ أَدَّى مَا افْتُرِضَ عَلَيْهِ أَنْ يُسْكِنَهُ فِي جِوَارِهِ قَالَ قُلْتُ فَهَذِهِ وَ اللَّهِ الْكَرَامَةُ الَّتِي لَا يُشْبِهُهَا كَرَامَةُ الآْدَمِيِّينَ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اعْمَلُوا قَلِيلًا تَتَنَعَّمُوا كَثِيراً
4. مفضل بن عمر (از ياران نزديك و با ايمان امام صادق (عليه السلام) مى‏گويد:
امام جعفر صادق (عليه السلام) فرمودند: خداوند، ضمانت خوبى از مومن مى‏كند (يعنى ضامن مطمئنى براى مومن است) عرض كردم: آن ضمانت چيست؟ فرمودند: چون او، به وحدانيت خداوند، پيامبرى حضرت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم)، امامت امام على (عليه السلام) اقرار كرده و واجبات خود را به جا آورده است، او را در كنار خودش جاى مى‏دهد.
(مفضل بن عمر) مى‏گويد: به آن حضرت عرض كردم: به خدا قسم! اين كرامت و بزرگى است كه هيچ كرامت انسانى، شبيه او نيست. سپس آن حضرت فرمودند: كم عمل كنيد و زياد نعمت به دست آوريد. (اين نشان مى‏دهد عملى كه با اقرار به توحيد، نبوت پيامبر اسلام و امامت اميرالمؤمنين باشد، ارزشمند است چه كم و چه زياد باشد و ملاك قبولى اعمال، اين است.)
19 وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ فِي سَاعَةٍ مِنْ لَيْلٍ أَوْ نَهَارٍ طَلَسَتْ مَا فِي صَحِيفَتِهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ
19. و باز از طريق امامان معصوم (عليهم اسلام) آمده است كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند: كسى كه در هر ساعتى از شب يا روز بگويد: لا اله الا الله، آن چه در دفتر اعمال او از گناه نوشته شده است، از بين مى‏رود.

20 وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَمُوداً مِنْ يَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ رَأْسُهُ تَحْتَ الْعَرْشِ وَ أَسْفَلُهُ عَلَى ظَهْرِ الْحُوتِ فِي الْأَرْضِ السَّابِعَةِ السُّفْلَى فَإِذَا قَالَ الْعَبْدُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ اهْتَزَّ الْعَرْشُ وَ تَحَرَّكَ الْعَمُودُ وَ تَحَرَّكَ الْحُوتُ فَيَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اسْكُنْ يَا عَرْشِي فَيَقُولُ كَيْفَ أَسْكُنُ وَ أَنْتَ لَمْ تَغْفِرْ لِقَائِلِهَا فَيَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اشْهَدُوا سُكَّانَ سَمَاوَاتِي أَنِّي قَدْ غَفَرْتُ لِقَائِلِهَا
20. و باز از طريق امامان معصوم (عليهم السلام) آمده است كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند: خداوند، ستونى از ياقوت قرمز را (استوار كرده است) كه سر آن زير عرش الهى است و پايين آن بر پشت ماهى در انتهاى زمين هفتم است. (اين تعابير، همگى براى تمثيل است كه گفته شده منظور از ستون، دستورات الهى و منظور از ماهى در زمين، وجود امام زمان هر عصرى است) پس زمانى كه بنده‏اى بگويد: لا اله الا الله، عرش، مى‏لرزد و ستون و ماهى حركت مى‏كنند (يعنى تمام آن چه در زمين و آسمان است، در اختيار خداوند مى‏باشد و به اراده او هستند) پس خداوند متعال مى‏فرمايد: اى عرش من! آرام بگير. عرش در جواب مى‏گويد: چگونه آرام بگيرم، در حالى كه تو گوينده كلمه توحيد را نمى‏بخشى! خداوند مى‏فرمايد: نزد ستون‏هاى آسمان من شهادت بدهيد كه من گوينده چنين سخنى را بخشيدم.
35 حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ الْعَبْدِيِّ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ مَنْ قَالَ فِي يَوْمٍ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ إِلَهاً وَاحِداً أَحَداً صَمَداً لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَ لا وَلَداً كَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ خَمْسَةً وَ أَرْبَعِينَ أَلْفَ أَلْفِ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ خَمْسَةً وَ أَرْبَعِينَ أَلْفَ أَلْفِ سَيِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ فِي الْجَنَّةِ خَمْسَةً وَ أَرْبَعِينَ أَلْفَ أَلْفِ دَرَجَةٍ وَ كَانَ كَمَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ مَرَّةً وَ بَنَى اللَّهُ لَهُ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ
35. عمر بن يزيد از امام جعفر صادق (عليه السلام) نقل كرده و مى‏گويد: شنيدم كه آن حضرت مى‏فرمود: كسى كه در روز بگويد: (شهادت مى‏دهم كه خدايى جز خداى يگانه نيست و هيچ شريكى ندارد. خدايى است كه يگانه و بى‏نياز مى‏باشد و همراه و فرزندى ندارد) خداوند، براى او چهل و پنج ميليون كار خوب مى‏نويسد و چهل و پنج ميليون گناه را نابود مى‏كند و چهل و پنج ميليون درجه او را در بهشت بالا مى‏برد و مثل كسى است كه دوازه مرتبه قرآن تلاوت كرده باشد و خداوند براى او خانه‏اى در بهشت، مى‏سازد. (تمام اعدادى كه در اين روايت به كار رفته است، براى مبالغه است.)
38. باب ذكر عظمة الله جل جلاله‏
38. درباره يادى از بزرگى خداوند
1 أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ وَ غَيْرُهُ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ الْهَاشِمِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ جَاءَتْ زَيْنَبُ الْعَطَّارَةُ الْحَوْلَاءُ إِلَى نِسَاءِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ بَنَاتِهِ وَ كَانَتْ تَبِيعُ مِنْهُنَّ الْعِطْرَ فَدَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ هِيَ عِنْدَهُنَّ فَقَالَ لَهَا إِذَا أَتَيْتِنَا طَابَتْ بُيُوتُنَا فَقَالَتْ بُيُوتُكَ بِرِيحِكَ أَطْيَبُ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِذَا بِعْتِ فَأَحْسِنِي وَ لَا تَغُشِّي فَإِنَّهُ أَتْقَى وَ أَبْقَى لِلْمَالِ فَقَالَتْ مَا جِئْتُ بِشَيْ‏ءٍ مِنْ بَيْعِي وَ إِنَّمَا جِئْتُكَ أَسْأَلُكَ عَنْ عَظَمَةِ اللَّهِ فَقَالَ جَلَّ جَلَالُ اللَّهِ سَأُحَدِّثُكِ عَنْ بَعْضِ ذَلِكَ قَالَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ هَذِهِ الْأَرْضَ بِمَنْ فِيهَا وَ مَنْ عَلَيْهَا عِنْدَ الَّتِي تَحْتَهَا كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ هَاتَانِ وَ مَنْ فِيهِمَا وَ مَنْ عَلَيْهِمَا عِنْدَ الَّتِي تَحْتَهَا كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ الثَّالِثَةُ حَتَّى انْتَهَى إِلَى السَّابِعَةِ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الآْيَةَ- خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ وَ السَّبْعُ وَ مَنْ فِيهِنَّ وَ مَنْ عَلَيْهِنَّ عَلَى ظَهْرِ الدِّيكِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ الدِّيكُ لَهُ جَنَاحَانِ جَنَاحٌ بِالْمَشْرِقِ وَ جَنَاحٌ بِالْمَغْرِبِ وَ رِجْلَاهُ فِي التُّخُومِ وَ السَّبْعُ وَ الدِّيكُ بِمَنْ فِيهِ وَ مَنْ عَلَيْهِ عَلَى الصَّخْرَةِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ السَّبْعُ وَ الدِّيكُ وَ الصَّخْرَةُ بِمَنْ فِيهَا وَ مَنْ عَلَيْهَا عَلَى ظَهْرِ الْحُوتِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ السَّبْعُ وَ الدِّيكُ وَ الصَّخْرَةُ وَ الْحُوتُ عِنْدَ الْبَحْرِ الْمُظْلِمِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ السَّبْعُ وَ الدِّيكُ وَ الصَّخْرَةُ وَ الْحُوتُ وَ الْبَحْرُ الْمُظْلِمُ عِنْدَ الْهَوَاءِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ السَّبْعُ وَ الدِّيكُ وَ الصَّخْرَةُ وَ الْحُوتُ وَ الْبَحْرُ الْمُظْلِمُ وَ الْهَوَاءُ عِنْدَ الثَّرَى كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الآْيَةَ- لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُما وَ ما تَحْتَ الثَّرى‏ ثُمَّ انْقَطَعَ الْخَبَرُ وَ السَّبْعُ وَ الدِّيكُ وَ الصَّخْرَةُ وَ الْحُوتُ وَ الْبَحْرُ الْمُظْلِمُ وَ الْهَوَاءُ وَ الثَّرَى بِمَنْ فِيهِ وَ مَنْ عَلَيْهِ عِنْدَ السَّمَاءِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ هَذَا وَ السَّمَاءُ الدُّنْيَا وَ مَنْ فِيهَا وَ مَنْ عَلَيْهَا عِنْدَ الَّتِي فَوْقَهَا كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ هَذَا وَ هَاتَانِ السَّمَاءَانِ عِنْدَ الثَّالِثَةِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ هَذِهِ الثَّالِثَةُ وَ مَنْ فِيهِنَّ وَ مَنْ عَلَيْهِنَّ عِنْدَ الرَّابِعَةِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ حَتَّى انْتَهَى إِلَى السَّابِعَةِ وَ هَذِهِ السَّبْعُ وَ مَنْ فِيهِنَّ وَ مَنْ عَلَيْهِنَّ عِنْدَ الْبَحْرِ الْمَكْفُوفِ عَنْ أَهْلِ الْأَرْضِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ السَّبْعُ وَ الْبَحْرُ الْمَكْفُوفُ عِنْدَ جِبَالِ الْبَرَدِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الآْيَةَ- وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فِيها مِنْ بَرَدٍ وَ هَذِهِ السَّبْعُ وَ الْبَحْرُ الْمَكْفُوفُ وَ جِبَالُ الْبَرَدِ عِنْدَ حُجُبِ النُّورِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ هِيَ سَبْعُونَ أَلْفَ حِجَابٍ يَذْهَبُ نُورُهَا بِالْأَبْصَارِ وَ هَذِهِ السَّبْعُ وَ الْبَحْرُ الْمَكْفُوفُ وَ جِبَالُ الْبَرَدِ وَ الْحُجُبُ عِنْدَ الْهَوَاءِ الَّذِي تَحَارُ فِيهِ الْقُلُوبُ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ وَ السَّبْعُ وَ الْبَحْرُ الْمَكْفُوفُ وَ جِبَالُ الْبَرَدِ وَ الْحُجُبُ وَ الْهَوَاءُ فِي الْكُرْسِيِّ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الآْيَةَ- وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لا يَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ وَ هَذِهِ السَّبْعُ وَ الْبَحْرُ الْمَكْفُوفُ وَ جِبَالُ الْبَرَدِ وَ الْحُجُبُ وَ الْهَوَاءُ وَ الْكُرْسِيُّ عِنْدَ الْعَرْشِ كَحَلْقَةٍ فِي فَلَاةٍ قِيٍّ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الآْيَةَ- الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‏ مَا تَحْمِلُهُ الْأَمْلَاكُ إِلَّا يَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ
1. حسين بن زيد هاشمى از امام صادق (عليه السلام) نقل مى‏كند كه آن حضرت فرمودند: زينب عطر فروش به نزد همسران و دختران رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) آمد و به آنها عطر فروخت. پس آن حضرت وارد خانه شدند كه زينب عطر فروش هم آنجا بود. رسول خدا به او فرمود: زمانى كه به نزد ما مى‏آيى، خانه ما بوى خوش به خود مى‏گيرد. عرض كرد: اى رسول خدا! خانه شما با بوى شما خوش بوتر مى‏شود. آن حضرت فرمودند: زمانى كه (جنس) مى‏فروشى، نيكو بفروش و در معامله غش مكن اين كار پرهيز كارانه‏تر و براى ثروت پايدارتر است. آن زن عرض كرد: چيزى براى فروش نياورده‏ام و فقط آمده‏ام كه از شما درباره بزرگى خداوند بپرسم. آن حضرت فرمودند: بزرگى خداوند زياد است كه به زودى بعضى از آنها را براى تو بيان مى‏كنم. سپس فرمودند: اين زمين با آن چه در آن و بر آن است در مقابل آن چه در زير آن است مثل حلقه‏اى در بيابان خالى است و آن دو با هر چه در آن و بر آن‏ها و در آن‏ها هستند در برابر آن چه كه زير آن است مثل حلقه‏اى در بيابان خالى مى‏باشد و سومى تا مى‏رسد به هفتمى همين طور است. سپس اين آيه را تلاوت كردند: خداوند هفت آسمان و از زمين مثل آن را (يعنى هفت زمين) آفريد.(190) و هفت آسمان با آن چه كه در آن است بر پشت خروسى قرار دارد مانند حلقه‏اى كه در بيابانى خالى است و خروس دو بال دارد، بالى به سوى مشرق و بالى به سوى مغرب و پاهاى آن در سر حد است و آن هفت زمين با خروس با هر آنچه در درون و بر آن است بر روى صخره‏اى قرار دارد كه مانند حلقه‏اى در بيابان خالى قرار دارد و هفت زمين با خروس و صخره با هر آن چه در آن و بر آن است بر پشت ماهى است كه مانند حلقه‏اى در بيابانى خالى قرار دارد و هفت زمين، خروس، صخره و ماهى در درياى تاريكى است مثل حلقه‏اى در بيابانى خالى و هفت زمين، خروس، صخره، ماهى، درياى تاريك و هوا در برابر خاك مثل حلقه‏اى در بيابان خالى هستند و سپس اين آيه را تلاوت كردند: آن چه در آسمان و زمين و آن چه ميان آن دو و زير خاك است مخصوص خداوند است.(191) سپس خبر قطع شد و هفت زمين، خروس، صخره، ماهى، درياى تاريك، هوا و خاك با هر چه در درون و بر روى آن قرار دارد در برابر آسمان مانند حلقه‏اى در بيابان خالى است و آسمان دنيا و آن چه در آن است و بر آن است در برابر آن چه كه بالاى آن است مانند حلقه‏اى در بيابانى خالى است و اين دو آسمان در برابر آسمان سوم مانند حلقه‏اى در بيابانى خالى است و اين سومى با آن چه در آن و بر آن است در برابر آسمان چهارم مانند حلقه در بيابان خالى است و به همين صورت تا آسمان هفتم است و اين هفت آسمان با آن چه در آن و بر آن است در برابر دريايى كه از ساكنان زمين پوشيده شده است مثل حلقه‏اى كه در بيابان خالى است و سپس اين آيه را تلاوت كردند: از آسمان از كوه‏هايى كه در آن جا باشد، تگرگى مى‏ريزد.(192) اين هفت آسمان، درياى پوشيده، كوه‏هاى سرد در برابر حجاب نور مانند حلقه‏اى در بيابانى خالى است و آن هفتاد هزار حجابى است كه نورهايش نور چشم‏ها را از بين مى‏برد. و اين هفت آسمان، درياى پوشيده، كره‏هاى سرد و حجاب در برابر هوايى كه دل‏ها در آن به سرگردانى مى‏افتند، مانند حلقه‏اى در بيابانى خالى است و هفت آسمان، درياى پوشيده، كوه‏هاى سرد، حجاب و هوا در برابر كرسى مانند حلقه‏اى در بيابانى خالى است. سپس اين آيه را تلاوت كردند: كرسى آسمان‏ها و زمين را در بر گرفته و حفظ كردن آنها بر خداوند سخت نيست و او برتر و بزرگ است.(193) و اين هفت آسمان، درياى پوشيده، كوه‏هاى سرد، حجاب، هوا و كرسى در برابر عرش مانند حلقه‏اى در بيابانى خالى است. سپس اين آيه را تلاوت كردند: خداوند مهربان بر عرش تسلط دارد.(194) فرشتگان آن را به دوش نمى‏كشند مگر اين كه مى‏گويند: خدايى جز خداى يگانه نيست و هيچ نيرو و قدرتى به جز خداوند وجود ندارد.
3 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ عَنْ تَمِيمِ بْنِ بُهْلُولٍ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعْدٍ عَنْ أَبِي مِخْنَفٍ لُوطِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ وَهْبٍ قَالَ سُئِلَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع عَنْ قُدْرَةِ اللَّهِ تَعَالَى جَلَّتْ عَظَمَتُهُ فَقَامَ خَطِيباً فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَلَائِكَةً لَوْ أَنَّ مَلَكاً مِنْهُمْ هَبَطَ إِلَى الْأَرْضِ مَا وَسِعَتْهُ لِعِظَمِ خَلْقِهِ وَ كَثْرَةِ أَجْنِحَتِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَوْ كُلِّفَتِ الْجِنُّ وَ الْإِنْسُ أَنْ يَصِفُوهُ مَا وَصَفُوهُ لِبُعْدِ مَا بَيْنَ مَفَاصِلِهِ وَ حُسْنِ تَرْكِيبِ صُورَتِهِ وَ كَيْفَ يُوصَفُ مِنْ مَلَائِكَتِهِ مَنْ سَبْعُمِائَةِ عَامٍ مَا بَيْنَ مَنْكِبَيْهِ وَ شَحْمَةِ أُذُنَيْهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسُدُّ الْأُفُقَ بِجَنَاحٍ مِنْ أَجْنِحَتِهِ دُونَ عِظَمِ بَدَنِهِ وَ مِنْهُمْ مَنِ السَّمَاوَاتُ إِلَى حُجْزَتِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ قَدَمُهُ عَلَى غَيْرِ قَرَارٍ فِي جَوِّ الْهَوَاءِ الْأَسْفَلِ وَ الْأَرَضُونَ إِلَى رُكْبَتَيْهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَوْ أُلْقِيَ فِي نُقْرَةِ إِبْهَامِهِ جَمِيعُ الْمِيَاهِ لَوَسِعَتْهَا وَ مِنْهُمْ مَنْ لَوْ أُلْقِيَتِ السُّفُنُ فِي دُمُوعِ عَيْنَيْهِ لَجَرَتْ دَهْرَ الدَّاهِرِينَ- فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ وَ سُئِلَ ع عَنِ الْحُجُبِ فَقَالَ أَوَّلُ الْحُجُبِ سَبْعَةٌ غِلَظُ كُلِّ حِجَابٍ مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ بَيْنَ كُلِّ حِجَابَيْنِ مِنْهَا مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ وَ الْحِجَابُ الثَّالِثُ سَبْعُونَ حِجَاباً بَيْنَ كُلِّ حِجَابَيْنِ مِنْهَا مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ وَ طُولُهُ خَمْسُمِائَةِ عَامٍ حَجَبَةُ كُلِّ حِجَابٍ مِنْهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ قُوَّةُ كُلِّ مَلَكٍ مِنْهُمْ قُوَّةُ الثَّقَلَيْنِ مِنْهَا ظُلْمَةٌ وَ مِنْهَا نُورٌ وَ مِنْهَا نَارٌ وَ مِنْهَا دُخَانٌ وَ مِنْهَا سَحَابٌ وَ مِنْهَا بَرْقٌ وَ مِنْهَا مَطَرٌ وَ مِنْهَا رَعْدٌ وَ مِنْهَا ضَوْءٌ وَ مِنْهَا رَمْلٌ وَ مِنْهَا جَبَلٌ وَ مِنْهَا عَجَاجٌ وَ مِنْهَا مَاءٌ وَ مِنْهَا أَنْهَارٌ وَ هِيَ حُجُبٌ مُخْتَلِفَةٌ غِلَظُ كُلِّ حِجَابٍ مَسِيرَةُ سَبْعِينَ أَلْفَ عَامٍ ثُمَّ سُرَادِقَاتُ الْجَلَالِ وَ هِيَ سَبْعُونَ سُرَادِقاً فِي كُلِّ سُرَادِقٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ بَيْنَ كُلِّ سُرَادِقٍ وَ سُرَادِقٍ مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ ثُمَّ سُرَادِقُ الْعِزِّ ثُمَّ سُرَادِقُ الْكِبْرِيَاءِ ثُمَّ سُرَادِقُ الْعَظَمَةِ ثُمَّ سُرَادِقُ الْقُدْسِ ثُمَّ سُرَادِقُ الْجَبَرُوتِ ثُمَّ سُرَادِقُ الْفَخْرِ- ثُمَّ النُّورُ الْأَبْيَضُ ثُمَّ سُرَادِقُ الْوَحْدَانِيَّةِ وَ هُوَ مَسِيرَةُ سَبْعِينَ أَلْفَ عَامٍ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ عَامٍ ثُمَّ الْحِجَابُ الْأَعْلَى وَ انْقَضَى كَلَامُهُ ع وَ سَكَتَ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ لَا بَقِيتُ لِيَوْمٍ لَا أَرَاكَ فِيهِ يَا أَبَا الْحَسَنِ

3. زيد بن وهب مى‏گويد: از امير مؤمنان على (عليه السلام) از قدرت خداوند سؤال شد. آن حضرت براى خطبه ايستادند و خداوند را مورد ستايش قرار دادند و سپس فرمودند: خداوند داراى فرشتگانى است كه اگر يكى از آن فرشتگان بر زمين بيايند، به خاطر بزرگى هيكل و زيادى پرهايش در روى زمين جاى نخواهد گرفت. بعضى از آنها به نوعى هستند كه اگر جن و انسان موظف شوند كه او را توصيف نمايند، به خاطر دورى مفاصل او از يكديگر و نيكويى تركيب صورت او، نخواهند توانست توصيف كنند. چگونه مى‏توانند فرشته‏اى از فرشتگان او را وصف نمايند كه ميان شانه تا لاله گوشش هفصد سال راه است.
بعضى از آنان افق را به يكى از پرهايش و نه بزرگى هيكل آنها مى‏بندند، بعضى از آنها به گونه‏اى هستند كه آسمان‏ها در دامن آنها مى‏باشد، بعضى ديگر پايشان در جوّ پايينى استقرار پيدا نمى‏كند و زمين‏ها تا زانوى او هستند، بعضى ديگر چنان كه نوك انگشتان آنها را در همه درياها بگذارند، درياها به اندازه وسعت آنها نيستند و بعضى هم اگر كشتى‏ها در اشك چشمشان حركت كنند، براى هميشه در حركت خواهند بود و مبارك است خداوندى كه بهترين آفريدگار مى‏باشد. از آن حضرت از حُجب سؤال شد. ايشان فرمودند: اولين حجاب‏ها بر هفت نوع هستند، شدت هر حجابى مسيرى پانصد ساله است و ميان هر حجابى پانصد سال راه است و طول آن، پانصد سال راه مى‏باشد. نگهبانان هر حجابى هفتاد هزار فرشته است. قدرت هر فرشته‏اى از آنها به اندازه دو جهان است. بعضى از آن حجاب‏ها تاريكى، بعضى نور، بعضى آتش، تعدادى دود، تعدادى ابر، تعدادى برق، بعضى باران، بعضى رعد، بعضى روشنى، بعضى ريگ، بعضى كوه، تعدادى غبار، تعدادى آب و بعضى رودخانه است و آنها حجاب‏هاى گوناگون مى‏باشند. شدت هر حجابى هفتاد هزار سال راه است، سپس پرده‏هاى بزرگى است و آنها هفتاد پرده هستند كه در هر پرده‏اى هفتاد هزار فرشته مى‏باشند كه ميان هر كدام از پرده‏ها پانصد سال راه است. سپس پرده عزت و بعد پرده‏اى بزرگى و بعد پرده عظمت و بعد پرده پاكى و تقدس و بعد پرده جبروت و بعد پرده برترى و بعد نور سفيد و سپس پرده يگانگى است كه هفتاد هزار سال در هفتاد هزار سال راه است. سپس حجاب برتر است. كلام آن حضرت به پايان رسيد و ساكت شدند. عمر عرض كرد: اى ابوالحسن (كنيه حضرت على (عليه السلام)) نمى‏خواهم يك روز بدون تو در دنيا باقى بمانم.

8 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْعَطَّارُ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنْ زِيَادٍ الْقَنْدِيِّ عَنْ دُرُسْتَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَلَكاً بُعْدُ مَا بَيْنَ شَحْمَةِ أُذُنِهِ إِلَى عُنُقِهِ مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ خَفَقَانَ الطَّيْرِ
8. از امام صادق (عليه السلام) نقل شده است كه آن حضرت فرمودند: خداوند، فرشته‏اى دارد كه ميان نرمى گوش او تا گردنش، به اندازه مسير پانصد سال پرواز، پرنده وجود دارد.

9 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنِ السَّيَّارِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع هَلْ فِي السَّمَاءِ بِحَارٌ قَالَ نَعَمْ أَخْبَرَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ لَبِحَاراً عُمْقُ أَحَدِهَا مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ فِيهَا مَلَائِكَةٌ قِيَامٌ مُنْذُ خَلَقَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْمَاءُ إِلَى رُكَبِهِمْ لَيْسَ فِيهِمْ مَلَكٌ إِلَّا وَ لَهُ أَلْفٌ وَ أَرْبَعُمِائَةِ جَنَاحٍ فِي كُلِّ جَنَاحٍ أَرْبَعَةُ وُجُوهٍ فِي كُلِّ وَجْهٍ أَرْبَعَةُ أَلْسُنٍ لَيْسَ فِيهَا جَنَاحٌ وَ لَا وَجْهٌ وَ لَا لِسَانٌ وَ لَا فَمٌ إِلَّا وَ هُوَ يُسَبِّحُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِتَسْبِيحٍ لَا يُشْبِهُ نَوْعٌ مِنْهُ صَاحِبَهُ
9. جميل بن دراج مى‏گويد: از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم: آيا در آسمان دريا هست؟ آن حضرت فرمودند: بله، پدرم از پدرش براى من نقل فرمودند كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرموده است: در آسمان‏هاى هفت گانه درياهايى وجود دارند كه عمق يكى از آنها به اندازه مسير پانصد سال راه است. در آنها فرشتگانى هستند كه از زمانى كه خداوند آنها را آفريده است، ايستاده هستند و آب تا زانوهايشان مى‏باشد، در ميان آنها فرشته‏اى نيست مگر اين كه هر كدام هزار و چهار صد بال دارند و هر بالشان داراى چهار جهت است و در جهتى زبانى وجود دارد. آنها هيچ بال، چهره، زبان و دهان ندارند مگر اين كه تسبيح خداوند را مى‏گويند به طورى كه هيچ كدام از تسبيح آنها شبيه ديگرى نيست

2 حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ الْأَنْصَارِيِّ عَنْ أَبِي الصَّلْتِ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِيِّ قَالَ سَأَلَ الْمَأْمُونُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ كانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْعَرْشَ وَ الْمَاءَ وَ الْمَلَائِكَةَ قَبْلَ خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ كَانَتِ الْمَلَائِكَةُ تَسْتَدِلُّ بِأَنْفُسِهَا وَ بِالْعَرْشِ وَ الْمَاءِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ جَعَلَ عَرْشَهُ عَلَى الْمَاءِ لِيُظْهِرَ بِذَلِكَ قُدْرَتَهُ لِلْمَلَائِكَةِ فَيَعْلَمُوا أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ ثُمَّ رَفَعَ الْعَرْشَ بِقُدْرَتِهِ وَ نَقَلَهُ فَجَعَلَهُ فَوْقَ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ هُوَ مُسْتَوْلٍ عَلَى عَرْشِهِ وَ كَانَ قَادِراً عَلَى أَنْ يَخْلُقَهَا فِي طَرْفَةِ عَيْنٍ وَ لَكِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَهَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ لِيُظْهِرَ لِلْمَلَائِكَةِ مَا يَخْلُقُهُ مِنْهَا شَيْئاً بَعْدَ شَيْ‏ءٍ وَ تَسْتَدِلَّ بِحُدُوثِ مَا يَحْدُثُ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ مَرَّةً بَعْدَ مَرَّةٍ وَ لَمْ يَخْلُقِ اللَّهُ الْعَرْشَ لِحَاجَةٍ بِهِ إِلَيْهِ لِأَنَّهُ غَنِيٌّ عَنِ الْعَرْشِ وَ عَنْ جَمِيعِ مَا خَلَقَ لَا يُوصَفُ بِالْكَوْنِ عَلَى الْعَرْشِ لِأَنَّهُ لَيْسَ بِجِسْمٍ تَعَالَى اللَّهُ عَنْ صِفَةِ خَلْقِهِ عُلُوّاً كَبِيراً وَ أَمَّا قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ- لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا فَإِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ خَلْقَهُ لِيَبْلُوَهُمْ بِتَكْلِيفِ طَاعَتِهِ وَ عِبَادَتِهِ لَا عَلَى سَبِيلِ الِامْتِحَانِ وَ التَّجْرِبَةِ لِأَنَّهُ لَمْ يَزَلْ عَلِيماً بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَرَّجْتَ عَنِّي يَا أَبَا الْحَسَنِ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْكَ
2. ابا صلت مى‏گويد: مأمون، از امام رضا (عليه السلام) درباره اين سخن خداوند پرسيد كه: خداوند كسى است كه آسمان‏ها و زمين را در شش روز آفريد و عرش او بر آب بود تا شما را آزمايش كند كه كدام يك از شما از نظر عمل بهتر است. آن حضرت فرمودند: خداوند قبل از آفرينش آسمانها و زمين، عرش و آب و فرشتگان را آفريد و فرشتگان به وسيله خود و عرش و آب به خداوند استدلال مى‏كردند، سپس خداوند عرش خود را بر آب قرار داد تا قدرت خود را به فرشتگان آشكار سازد و آنها بدانند كه خداوند بر هر چيزى توانا است. سپس عرش را با قدرت خود بلند كرد و جا به جا نمود و آن را بالاى آسمان هفتم قرار داد و آسمانها و زمين را در شش روز آفريد و خداوند بر عرش خود تسلط داشت و اين قدرت را داشت كه آنها را در يك چشم به هم زدن بيافريند و اما آنها را در شش روز آفريد تا آنچه را آفريده است به تدريج به فرشتگان آشكار سازد و آنچه ايجاد مى‏شود پشت سرهم، بر خداوند، استدلال كنند و خداوند، عرش را نيافريد به اين دليل كه به آن نياز دارد. زيرا خداوند از عرش و از تمام آنچه آفريده است، بى‏نياز مى‏باشد. خداوند به نشستن بر عرش وصف نمى‏شود. زيرا او جسم نيست و بزرگتر از آن است كه به صفت مخلوقات، وصف شود. اما اينكه خداوند فرموده است: تا شما را آزمايش كند كه كدام از نظر عمل بهتر هستيد كه خداوند مخلوقات را آفريد تا آنها را بوسيله تكليف بر اطاعت و بندگى خود، آزمايش كند نه اين كه آزمايش مانند امتحان و تجربه باشد زيرا خداوند هميشه نسبت به تمام چيزها آگاه بوده است. مأمون گفت: اى ابوالحسن! گره از مشكل من باز كردى، خداوند گره از مشكل تو باز كند.

7 حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَارُونَ الصُّوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى أَبُو تُرَابٍ الرُّويَانِيُّ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ قَالَ قُلْتُ لِلرِّضَا ع يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا تَقُولُ فِي الْحَدِيثِ الَّذِي يَرْوِيهِ النَّاسُ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَنْزِلُ كُلَّ لَيْلَةٍ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَقَالَ ع لَعَنَ اللَّهُ الْمُحَرِّفِينَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ اللَّهِ مَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص كَذَلِكَ إِنَّمَا قَالَ ص إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يُنْزِلُ مَلَكاً إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا كُلَّ لَيْلَةٍ فِي الثُّلُثِ الْأَخِيرِ وَ لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ فَيَأْمُرُهُ فَيُنَادِي هَلْ مِنْ سَائِلٍ فَأُعْطِيَهُ هَلْ مِنْ تَائِبٍ فَأَتُوبَ عَلَيْهِ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ فَأَغْفِرَ لَهُ يَا طَالِبَ الْخَيْرِ أَقْبِلْ يَا طَالِبَ الشَّرِّ أَقْصِرْ فَلَا يَزَالُ يُنَادِي بِهَذَا حَتَّى يَطْلُعَ الْفَجْرُ فَإِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ عَادَ إِلَى مَحَلِّهِ مِنْ مَلَكُوتِ السَّمَاءِ حَدَّثَنِي بِذَلِكَ أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص
7. ابراهيم بن ابى محمود مى‏گويد: به امام رضا (عليه السلام) عرض كردم: اى فرزند رسول خدا! درباره حديثى كه مردم از رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) نقل مى‏كنند چه مى‏فرماييد؟ كه آن حضرت فرموده است: خداوند هر شب به آسمان دنيا فرود مى‏آيد. آن حضرت فرمودند: خداوند كسانى كه سخن را از جايگاه اصلى آن منحرف مى‏سازند لعنت كند. به خدا قسم كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) چنين نفرموده است، بلكه فرموده است: خداوند هر شب در يك سوم آخر شب و شب جمعه در اول شب فرشته‏اى را به آسمان دنيا مى‏فرستد و به او دستور مى‏دهد كه فرياد بزند: آيا سؤال كننده‏اى هست كه به او جواب بدهم؟ آيا توبه كننده‏اى هست كه توبه او را بپذيرم؟ آيا استغفار كننده هست كه او را ببخشم؟ اى جست و جو گر خوبى، جلو بيا. اى جست و جو گر بدى عقب برو.
فرياد او تا طلوع فجر ادامه دارد و زمانى كه فجر (صبح) طلوع كرد، به جاى خود در ملكوت بالا بر مى‏گردد. اين حديث را پدرم از جدم و ايشان از رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) نقل كرده‏ اند.

17 حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأُشْنَانِيِّ الرَّازِيُّ الْعَدْلُ بِبَلْخٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مَهْرَوَيْهِ الْقَزْوِينِيُّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سُلَيْمَانَ الْفَرَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ لَمَّا نَاجَى رَبَّهُ قَالَ يَا رَبِّ أَ بَعِيدٌ أَنْتَ مِنِّي فَأُنَادِيَكَ أَمْ قَرِيبٌ فَأُنَاجِيَكَ فَأَوْحَى اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِلَيْهِ أَنَا جَلِيسُ مَنْ ذَكَرَنِي فَقَالَ مُوسَى يَا رَبِّ إِنِّي أَكُونُ فِي حَالٍ أُجِلُّكَ أَنْ أَذْكُرَكَ فِيهَا فَقَالَ يَا مُوسَى اذْكُرْنِي عَلَى كُلِّ حَالٍ

17. امام رضا (عليه السلام) از پدر گرامى خود و ايشان از پدران بزرگوارشان و از امام على (عليه السلام) نقل مى‏كنند كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرموده است: زمانى كه حضرت موسى (عليه السلام) با پروردگار خود مناجات مى‏كرد، عرضه داشت: پروردگارا! آيا از من دور هستى تا تو را صدا بزنم؟ يا به من نزديك هستى تا تو را آهسته بخوانم؟ پس به حضرت موسى (عليه السلام) وحى شد: من همنشين كسى هستم كه مرا ياد كند. حضرت موسى (عليه السلام) عرض كرد: پروردگارا! من در حالتى هستم كه دوست ندارم كه در آن حالت تو را بخوانم. خداوند فرمود: در هر حال مرا ياد كن.
 باب معنى قول الله عز و جل الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‏
48. درباره تفسير فرموده‏اى خداوند كه مى‏فرمايد: (خداى مهربان بر عرش تسلط دارد.
1 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ الآْدَمِيِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَارِدٍ أَنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‏ فَقَالَ اسْتَوَى مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ فَلَيْسَ شَيْ‏ءٌ هُوَ أَقْرَبَ إِلَيْهِ مِنْ شَيْ‏ءٍ

ترجمه :
1. محمد بن مارد مى‏گويد: از امام صادق (عليه السلام)، درباره اين آيه شريفه پرسيده شد كه خداوند مهربان بر عرش تسلط دارد.
آن حضرت فرمودند: يعنى نسبت به هر چيزى مساوى و برابر است و چيزى به نزديك‏تر از چيز ديگر نيست. (بلكه به همه به يك اندازه نزديك است.)